استراتژی منابع انسانی

استراتژی مدل تطبیقی یا مدل هاروارد یکی از شناخته‌شده‌ترین استراتژی های مدیریت منابع انسانی است. این استراتژی بر هماهنگی بین اهداف سازمان و نیازهای کارکنان تأکید دارد. این مدل عوامل موقعیتی مانند فرهنگ سازمانی، ساختار، بازار کار و قوانین را در طراحی سیاست‌های منابع انسانی لحاظ می‌کند. تمرکز اصلی آن روی رضایت کارکنان، تعهد سازمانی و ایجاد تعادل بین منافع فردی و سازمانی است. از ویژگی های این استراتژی می توان به موارد زیر اشاره نمود.

• نگاه استراتژیک و جامع به منابع انسانی دارد.
• بر هم‌راستایی بین سیاست‌های HR و استراتژی سازمان تأکید دارد.
• بر چهار سیاست کلیدی شامل استخدام، ارزیابی عملکرد، پاداش و توسعه تمرکز دارد.

• شناسایی نیازهای استخدامی سازمان : مدیر منابع انسانی باید با کمک مدیر هر بخش، جایگاه‌های خالی یا موردنیاز را شناسایی و  تعداد و نوع نیروی مورد نیاز را تعیین کنند.
• تهیه و انتشار آگهی‌های شغلی : نگارش آگهی‌های شفاف و دقیق با شرح وظایف، مهارت‌ها، سابقه مورد نیاز و مزایا و انتشار آن در رسانه ها
• بررسی رزومه‌ها، انجام مصاحبه و انتخاب افراد مناسب : انجام مصاحبه‌های حضوری یا آنلاین برای سنجش مهارت‌های فنی و ارتباطی
• عقد قراردادهای کاری با رعایت قوانین کار : مذاکره درباره حقوق، مزایا و شرایط کاری و تنظیم و امضای قرارداد رسمی همکاری

مدل فامبرون یکی دیگر از انواع استراتژی های معروف در مدیریت است. این مدل بر تحلیل محیط داخلی و خارجی سازمان تأکید دارد و شامل چهار عنصر اصلی است:

•  تحلیل محیط (فرصت‌ها و تهدیدها)
•  تحلیل منابع و قابلیت‌های سازمان (نقاط قوت و ضعف)
•  تعیین اهداف استراتژیک 
•  تدوین و اجرای استراتژی‌ها

 هدف اصلی این مدل، هماهنگی بین منابع داخلی و شرایط بازار برای ایجاد مزیت رقابتی پایدار است. این مدل بر «انطباق» بین منابع انسانی و استراتژی کسب‌وکار تأکید دارد. بر این اصل استوار است که کارکنان باید دقیقاً با نیازهای سازمان هماهنگ باشند.
بنابراین نقطه ضعف آن کم‌توجهی به عوامل انسانی و انگیزشی است.

مدل رفتاری استراتژی بر رفتار مدیران و فرآیندهای تصمیم‌گیری در سازمان تمرکز دارد و تأکید می‌کند که استراتژی نتیجه تعاملات انسانی و فرآیندهای یادگیری است. این مدل معتقد است که تصمیمات استراتژیک نه تنها بر پایه تحلیل منطقی، بلکه بر اساس تجربیات، ارزش‌ها و محدودیت‌های مدیران شکل می‌گیرند. بنابراین، استراتژی بیشتر یک فرایند تدریجی و تطبیقی تا یک طرح از پیش تعیین‌شده است. از ویژگی های این مدل می توان به موارد زیر اشاره کرد : 

• تمرکز بر رفتار مورد انتظار از کارکنان برای اجرای استراتژی‌ها.
• استراتژی منابع انسانی باید رفتاری خاص (مثل ریسک‌پذیری یا خلاقیت) را در کارکنان ایجاد کند.

مدل مبتنی بر منابع بر اهمیت منابع داخلی سازمان مانند دانش، مهارت‌ها و دارایی‌های منحصر به فرد، که می‌توانند مزیت رقابتی پایدار ایجاد کنند، تأکید دارد. این مدل معتقد است موفقیت استراتژیک زمانی حاصل می‌شود که سازمان بتواند منابع ارزشمند، کمیاب، غیر قابل تقلید و غیرقابل جایگزین را به‌خوبی مدیریت کند. تمرکز اصلی آن بر بهره‌برداری بهینه از قابلیت‌ها و منابع داخلی برای متمایز شدن در بازار است. از ویژگی های این مدل می توان به موارد زیر اشاره کرد : 

• سازمان‌ها برای حفظ مزیت رقابتی باید منابع انسانی خود را توسعه دهند.
• نیروهای انسانی با مهارت، متعهد و خلاق، مزیت رقابتی پایدار ایجاد می‌کنند.

مدل بهترین شیوه‌ها، نوعی استراتژی است که بر شناسایی و پیاده‌سازی روش‌ها و فرآیندهای موفق در سازمان‌های برتر تمرکز دارد. این مدل معتقد است با الگوگیری از تجارب موفق و استانداردهای برتر، سازمان‌ها می‌توانند کیفیت و کارایی خود را افزایش دهند. هدف اصلی، یادگیری مستمر و تطبیق سریع با تغییرات محیطی از طریق به‌کارگیری بهترین شیوه‌های شناخته‌شده است.

مدل بهترین انطباق همان طور که از نام آن پیدا است نوعی استراتژی است که بر تطبیق دقیق استراتژی با شرایط خاص محیط داخلی و خارجی سازمان تأکید دارد. این مدل معتقد است هیچ راه‌حل واحدی برای همه سازمان‌ها وجود ندارد و استراتژی باید بر اساس ویژگی‌ها، منابع و موقعیت رقابتی هر سازمان به‌طور خاص طراحی شود. هدف اصلی، ایجاد هماهنگی کامل بین استراتژی و محیط برای به دست آوردن بهترین عملکرد است.

مدل تعهد بالا نوعی استراتژی منابع انسانی است که بر اهمیت مشارکت و انگیزش قوی کارکنان و مدیران در فرآیند تدوین و اجرای استراتژی تأکید دارد. این مدل معتقد است موفقیت استراتژیک زمانی حاصل می‌شود که همه اعضای سازمان متعهد به اهداف و ارزش‌های مشترک باشند و به‌طور فعال در تحقق آن‌ها نقش ایفا کنند. تعهد بالا باعث افزایش انسجام، بهره‌وری و پایداری استراتژی می‌شود.

استراتژی منابع انسانی یکپارچه ترکیبی از چند رویکرد مختلف است که تلاش می‌کند، نقاط قوت هر مدل را در کنار هم قرار دهد تا استراتژی جامع و کارآمدی ایجاد شود. این مدل بر هماهنگی بین منابع داخلی، محیط خارجی، رفتار سازمانی و نیازهای بازار تأکید دارد. هدف اصلی آن، دستیابی به تعادل بین عوامل مختلف برای ایجاد مزیت رقابتی پایدار است.